mardi 24 mars 2009

PAIX 2 / PACO 2


J’ai visité quatre musées de la paix au Japon : à Hiroshima, à Nagasaki, à Kyoto et à Oosaka.
J’en retire une impression mitigée et je réfléchis à cette activité : présenter la paix.
Dans ces musées, on présente la guerre de 1941-1945, qui fut dure pour les civils japonais, principalement à cause des deux bombes atomiques. Bien sûr il y a le problème de la mention des attaques japonaises en Asie durant la première moitié du XXe siècle ; dans certains musées, c’est le silence complet ; dans d’autres, ce sont des mentions courageuses. Mais ce n’est pas ici mon propos.
Je me demande si présenter la guerre suffit pour suggérer la paix aux générations actuelles. En fait, je ne pense pas.
C’est plus facile de présenter la guerre que de présenter la paix dans un musée. Je réfléchis à comment présenter la paix. J’ai déjà quelques idées…

Au Musée Peace Oosaka, j’ai parlé avec un responsable. Je lui ai dit que je ne voyais que la guerre dans son musée. Il a violemment réagi et m’a dit : « Nous présentons aussi la paix, c’est au troisième étage. N’avez-vous pas visité le troisième étage ? » On y est allés tout de suite. Là, j’ai vu la célèbre photo de Clinton ouvrant ses bras pour accueillir la poignée de main de Rabin et d’Arafat, et bien d’autres photos de chefs d’Etat et de tapis verts de conférences. Bien sûr, si les chefs d’Etat font la paix, c’est bien. Mais pouvons-nous leur faire confiance et compter sur eux ? J’ai un petit doute.


En 2003, il y a eu en Europe des manifestations populaires importantes contre un début de guerre en Irak. En tout on estime à 10 millions le nombre des manifestants. J’en étais. En Allemagne, ces manifestations ont pris une telle ampleur que le gouvernement a décidé de ne pas collaborer avec les USA dans cette entreprise. Le mouvement citoyen s’est fait entendre et a été décisif.

« Agissez !
Lorsqu’il parle d’une seule voix,
Le peuple a le pouvoir
De changer le monde ! »

Jody Williams
Elle a reçu le prix Nobel de la paix en 1997 pour la Campagne internationale pour l'interdiction des mines antipersonnel.



Mi vizitis kvar pacmuzeojn en Japanio, en Hiroshima, en Nagasaki, en Kyoto kaj en Oosaka.
Mi havas pri ili miksitan impreson kaj mi pripensas, kiel prezenti la pacon.
En tiuj muzeoj oni prezentas la militon de 1941-1945, kiu estis severa por japanaj civitanoj, ĉefe pro la du atombomboj. Kompreneble oni devas observi, ke la mencio pri la japanaj atakoj en Azio dum la unua duono de la dudeka jarcento estas diversaj : kelkaj muzeoj tute prisilentas ilin, aliaj mencias ilin kuraĝe. Sed ne estas mia nuna temo.
Mi demandas al mi, ĉu prezenti la militon sufiĉas por sugesti pacon al la nunaj generacioj. Fakte mi kredas ke ne.
Estas pli facile prezenti la militon en muzeo ol prezenti la pacon. Mi pripensas, kiel prezenti pacon. Jam mi havas kelkajn ideojn…

En Pacmuzeo en Oosaka mi parolis kun respondeculo. Mi diris al li, ke mi vidas nur militon en lia muzeo. Li forte reagis dirante: „Ni prezentas la pacon. Tio estas en la tria etaĝo. Ĉu vi ne vizitis la trian etaĝon ? » Ni tuj iris tien. Tie mi vidis la faman foton de Clinton, kiu malfermas siajn brakojn por la manpremo de Rabin kaj Arafat, kaj multajn aliajn fotojn de ŝtatestroj kaj de verdaj tapiŝoj por politikaj konferencoj. Kompreneble, se ŝtatestroj okupiĝas pri paco, estas bonege. Sed ĉu ni povas fidi ilin ? Ĉu ni povas kalkuli je ilia agado ? Mi iom dubas pri tio.




En la jaro 2003 estis en Eŭropo multnombraj popolaj manifestacioj surstrataj kontraŭ la komenco de la iraka milito. Oni taksis, ke estis proksimume 10 milionoj da homoj, kiuj manifestaciis. Mi estis unu el ili. En Germanio tiuj marŝadoj havis tiom fortan efikon, ke la registaro decidis ne kunlabori kun Usono en la iraka milito. La civitana movado tiris la atenton kaj estis decidiga.

« Agadu !
Kiam la popolo parolas unuvoĉe
Ĝi havas la povon
Ŝanĝi la mondon ! »

Jody Williams

Ŝi ricevis en 1997 la Nobel-pacpremion pro sia ago kontraŭ la landminoj.

Aucun commentaire: